Περιγραφή
Ο πιο πλήρης και σύγχρονος οδηγός για την καλλιέργεια των εσπεριδοειδών στην Ελλάδα. Περιλαμβάνει όλες τις καλλιεργούμενες ποικιλίες εσπεριδοειδών με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, καθώς και τα σπουδαιότερα υποκείμενα. Περιγράφει αναλυτικά τον πολλαπλασιασμό, τη λίπανση, το κλάδεμα και όλες τις καλλιεργητικές φροντίδες. Αναλύει με έγχρωμες φωτογραφίες τις ασθένειες, τους εχθρούς και τις φυσιολογικές ανωμαλίες όλων των ειδών.
Ένα εύχρηστο εγχειρίδιο για τον αγρότη, το γεωπόνο, το φοιτητή και όποιον άλλο ασχολείται με την καλλιέργεια των εσπεριδοειδών.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Πρόλογος….9
1. ΒΟΤΑΝΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ….11
1.1. Ταξινόμηση εσπεριδοειδών με κλασικές μεθόδους…11
1.2. Ταξινόμηση εσπεριδοειδών με μοριακούς δείκτες….15
2. ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΖΩΝΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ….17
3. ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΩΝ….19
3.1Περιγραφή των σπουδαιότερων υποκειμένων….20
3.1.1Νεραντζιά ( Citrus aurantium L.)….20
3.1.2Poncirus trifoliata (L) raf….20
3.1.3Citranges (Citrus sinensis x Poncirus trifoliata)…21
3.1.4 Βολκαμεριάνα (Citrus volkameriana)….21
3.1.5Citrus marcophylla (alemow)….22
3.1.6Μανταρίνια Κλεοπάτρα (Citrus reshni)…22
3.1.7Citrumelos (Poncirus trifoliate x Citrus paradisi)….22
3.1.8Μανταρίνια Sun Chu Sha (SCS)….25
3.1.9Tangelo Orlando….25
3.1.10Άλλα υποκείμενα….25
3.2. Φυτώρια υποκειμένων ποικιλιών…25
3.3. Επίδραση των ενδιάμεσων υποκειμένων (interstocks) στην ποιότητα, την παραγωγικότητα και την αντοχή στις ασθένειες….27
4. ΚΑΛΛΙΕΡΓΟΥΜΕΝΕΣ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ….29
4.1 Ομάδες πορτοκαλιών….29
4.1.1 Ομφαλοφόρα πορτοκάλια….29
4.1.2 Όψιμα «Βαλέντσια»….32
4.1.3 Αιματόσαρκα πορτοκάλια ή σαγκουίνια….32
4.1.4 Τα κοινά ή ξανθά πορτοκάλια….33
4.2 Ομάδες μανταρινιών….34
4.2.1 Ομάδα Κλημεντινών….34
4.2.1.1 Κλημεντίνες Κορσικής…34
4.2.1.2 Ισπανικές Κλημεντίνες….34
4.2.1.3 Ιταλικές Κλημεντίνες….35
4.2.1.4 Υβρίδια Κλημεντινών….35
4.2.2 Τα σατσούμα (Citrus unshiu)….37
4.2.3 Τα κοινά ή μεσογειακά (C. Deliciosa)…37
4.2.4 Υβρίδια κοινών μανταρινιών….38
4.2.5 Ομάδα tangors….38
4.2.6 Ομάδα tangelos…41
4.2.7 Τα λοιπά…41
4.2.8 Τα μικρόκαρπα μανταρίνια….41
4.3 Λεμονιές….42
4.3.1 Ιταλικές λεμονιές…42
4.3.2 Ισπανικές λεμονιές…42
4.3.3 Ελληνικές ποικιλίες…42
4.3.4 Υποκατάστατα λεμονιών….45
4.4 Ομάδες grapefruits (βοτρυόκαρποι)…47
4.5 Ομάδες νεραντζιών…50
4.6 Ποικιλίες κιτριάς…50
4.7 Λοιπά εσπεριδοειδή….50
4.7.1 Αληθινά περγαμότα (C. Bergamia)…50
4.7.2 Φράπες (C. Grandis ή C. maxima)…53
4.7.3 Kumquat (Fortunella sp.)…53
4.7.4 Υβρίδια Kumquat…54
4.7.5 Calamondin (C. madurensis ή C. mitis)…54
5. ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΙ…55
6. ΑΝΘΗΣΗ – ΚΑΡΠΟΔΕΣΗ…59
7 ΡΥΘΜΙΣΤΕΣ ΑΥΞΗΣΗΣ – ΦΥΤΟΡΜΟΝΕΣ….66
7.1 Αυξίνες…69
7.2 Γιββεριλίνες….70
7.3 Αποπρασινισμός και Επαναπρασινισμός…70
8. Η ΘΡΕΨΗ ΤΩΝ ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΩΝ….72
8.1 Απαιτήσεις των δένδρων σε λιπαντικά στοιχεία…72
8.2 Ελλείψεις και περίσσειες….75
8.2.1 Άζωτο (N)….75
8.2.2 Φώσφορος (P)….76
8.2.3 Κάλιο (K)…77
8.2.4 Μαγνήσιο (Mg)…77
8.2.5 Μαγγάνιο (Mn)….78
8.2.6 Ψευδάργυρος (Zn)….78
8.2.7 Σίδηρος (Fe)….79
8.2.8 Βόριο (Bo)….81
8.3 Λιπάσματα….82
8.4. Επιδράσεις και χειρισμοί των λιπάνσεων στα ασβεστούχα εδάφη…86
8.5 Χειρισμοί λιπάνσεων για την αντιμετώπιση των αρνητικών επιδράσεων…88
8.6 Εδαφοβελτιωτικά ασβεστούχων εδαφών….90
8.7 Αναλύσεις των φύλλων….91
9. ΤΟ ΚΛΑΔΕΜΑ ΤΩΝ ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΩΝ…93
9.1 Κλάδεμα των νεαρών δένδρων….93
9.2. Κλάδεμα ώριμου δένδρου….94
9.3 Κλάδεμα καρποφορίας….95
9.4 Κλάδεμα ανάλογα με το είδος…96
10. Η ΑΡΔΕΥΣΗ ΤΩΝ ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΩΝ…97
10.1 Προσδιορισμός εδαφικής υγρασίας….97
10.2 Προγραμματισμός αρδεύσεων….99
10.3 Υδρολίπανση (fertigation)…102
11. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΖΙΖΑΝΙΩΝ….103
11.1 Ποσοτικός έλεγχος των ζιζανίων (Shot-term program)….107
11.2 Ποιοτικός έλεγχος των ζιζανίων (Long-term program)…108
11.3 Νέες τεχνικές ζιζανιοκτονίας….109
12. ΕΧΘΡΟΙ ΚΑΙ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΤΩΝ ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΩΝ…110
12.1 Ιολογικές ασθένειες…110
12.1.1 Tristeza (τριστέτσα)…110
12.1.2 Exocortis (εξώκορτης)…112
12.1.3 Cachexia – xyloporosis (καχεξία – ξυλοπόρωση)….115
12.1.4 Gummy bark (κολλώδης φλοιός)….116
12.1.5 Infectious variegation – crinkly leaf (μολυσματική ποικιλόχρωση – συστροφή φύλλων)…1117
12.1.6 Ring spot (Δακτυλιωτή κηλίδωση)…118
12.1.7 Psorosis A (ψώρωση Α)….118
12.1.8 Psorosis B (ψώρωση Β)….120
12.1.9 Concave gum – Blind pocket…120
12.1.10 Impietratura (Λιθίαση των καρπών)…121
12.1.11 Cristacortis (Κριστάκορτης)….124
12.2 Ασθένειες γενετικής προέλευσης…124
12.2.1 Shell bark…124
12.2.2 Rumple…125
12.2.3 Citrus woody galls….125
13. ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ…127
13.1 Creasing (Χαλάρωση φλοιού)….127
13.2 Granulation (κοκκίωση) ….129
13.3 Σχάσιμο των καρπών (splitting)….129
13.4 Ελαιοκυτταρώσεις (oleocelloses)….130
13.5 Ενδοξήρωση (Endoxerosis)….131
13.6 Κάψιμο (firing)….131
13.7 Ελαιοκυτταρώσεις φύλλων (greasy spot)…131
13.8 Κηλίδωση μανιταριών Encore (epidermal peel pitting)….134
13.9 Κηλίδα ύδατος (water spot)….134
13.10 Φούσκωμα μανταρινιών….134
13.11 Σημάδια από βροχή (Watermark)….136
14. ΜΥΚΗΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΡΡΩΣΤΙΕΣ….139
14.1 Σηψιρριζίες….139
14.2 Κομμίωση (φυτόφθορα) (Phytophthora parasitica Dest, P. Citrophthora)…140
14.3 Phomopsis citri….140
14.4 Περονόσπορος των καρπών (Brown rot)…142
14.5 Κορυφαξήρα (Mal secco, Mal nero)….142
14.6 Ανθράκνωση (colletotrichum gloeosporioides)…144
14.7 Altenaria alternata….145
14.8 Η ίσκα…147
14.9 Άλλοι μύκητες….147
14.10 Βακτηρίωση (Blast black pit)….148
15. ΕΝΤΟΜΑ ΚΑΙ ΑΚΑΡΕΑ ΤΩΝ ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΩΝ…149
15.1Planococcus citri (ψευδόκοκκος)….149
15.2Aonidiella aurantii (κόκκινη ψώρα)….153
15.3 Crysomphalus aonidium….153
15.4 Prays citri (ανθοτρήτης)….153
15.5 Αλευρώδης….156
15.6 Θρίπες….156
15.7 Φυλλοκνίστης των εσπεριδοειδών (Phyllocnistis citrella)….156
15.8 Αυστραλιανή ψώρα ή βαμβακάδα των εσπεριδοειδών (Icerya purchasi)…159
15.9 Μύγα της Μεσογείου (Ceratitis capitata)….159
15.10 Τετράνυχοι και ακάρεα….161
15.11 Αφίδες εσπεριδοειδών….162
15.12 Αντιμετώπιση των εντομολογικών εχθρών στη βιολογική γεωργία….164
15.13 Νηματώδεις (Tylenchulus semipenetrans)….165
15.14 Ζημιές από σαλιγκάρια…167
15.15 Ζημιές από τρωκτικά….169
16. ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ ΚΑΙ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ….171
17. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΑ ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΩΝ ΣΤΙΣ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΕΣ ΧΩΡΕΣ….174
18. Η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΜΑΓΕΙΡΙΚΗ….177
18.1 Νεράντζια….177
18.2 Πορτοκάλια….178
18.3 Λεμόνια….178
18.4 Κίτρα…180
18.5 Αλληλεπιδράσεις χυμού γρέηπ-φρουτ και φαρμακευτικής αγωγής….181
18.6 Τα εσπεριδοειδή και το σκορβούτο….183
18.7 Τα εσπεριδοειδή ως πηγή καλίου….184
19. ΤΑ ΑΙΘΕΡΙΑ ΕΛΑΙΑ ΤΩΝ ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΩΝ….187
20. Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΩΝ ΣΤΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ….194
20.1 Τα εσπεριδοειδή στη δημοτική ποίηση….194
20.2 Τα εσπεριδοειδή στη λόγια ποίηση….196
20.3 Θρησκευτικές παραδόσεις….205
20.4 Τα εσπεριδοειδή στον φιλοτελισμό….206
20.5 Τα εσπεριδοειδή στη ζωγραφική…207
Ευρετήριο εικόνων….212
Βιβλιογραφία….218